Ibyo wamenya ku basirikare bakuru b'u Rwanda bahanwe n'Ubumwe bw'Uburayi

  • Umwanditsi, Didier Bikorimana
  • Igikorwa, BBC Gahuzamiryango

Umuryango w'Ubumwe bw'Uburayi (EU) ku wa mbere wafatiye ibihano abasirikare batatu bo ku rwego rwo hejuru mu ngabo z'u Rwanda (RDF) uvuga ko "kubera inshingano zabo muri RDF, bagize uruhare mu gutuma intambara n'umutekano mucye bikomeza muri DRC".

EU ivuga ko babujijwe gukora ingendo mu bihugu bigize Ubumwe bw'Uburayi ndetse ko n'imitungo yabo iri muri ibyo bihugu ifatiriwe.

Abo ni Jenerali Majoro Ruki Karusisi, Jenerali Majoro Eugène Nkubito na Brigadiye Jenerali Pascal Muhizi.

Nta cyo leta y'u Rwanda yari yatangaza ku mugaragaro kuri ibi bihano bishya bya EU, gusa ku bindi biheruka gufatwa n'Ubwongereza, Amerika na Canada, abategetsi b'u Rwanda bavuga ko ibyo bihano bidafasha gucyemura intambara muri DR Congo kandi ko bibangamiye umuhate w'Afurika wo gushaka igisubizo mu mahoro.

EU yahannye kandi Umunyarwanda Francis Kamanzi, umuyobozi nshingwabikorwa w'ikigo cy'igihugu gishinzwe ubucukuzi bw'amabuye y'agaciro, peteroli na gazi (RMB). Ivuga ko yungukira mu ntambara yo mu burasirazuba bwa Congo "binyuze mu bucukuzi n'ubucuruzi bunyuranyije n'amategeko by'umutungo kamere - ni ukuvuga amabuye y'agaciro yo mu ntambara".

Hahanwe kandi ikigo gitunganya zahabu cyitwa Gasabo Gold Refinery kiri mu mujyi wa Kigali kubera "gutumiza zahabu mu buryo bunyuranyije n'amategeko ivuye mu turere tugenzurwa na M23 muri DRC, bityo kikungukira mu ntambara cyangwa umutekano mucye muri DRC".

Abategetsi batanu bo ku rwego rwo hejuru ba M23, barimo n'umukuru wayo wa politike Bertrand Bisimwa, na bo bahanwe na EU kubera uruhare ibashinja mu ntambara yo mu burasirazuba bwa Congo no gukoresha umutungo kamere wayo mu buryo bunyuranyije n'amategeko, bahonyora ubusugire bwa Congo.

Leta ya Congo yashimiye EU ku bw'ibi bihano yafatiye abo bose, ivuga ko hamwe n'ibindi biherutse gufatwa n'ibihugu byo mu burengerazuba, ibi bihano bishya "bishimangira kwizera kw'amahanga ku bijyanye n'uruhare rutaziguye rwa Leta y'u Rwanda ku izamba ry'umutekano mu burasirazuba bwa RDC".

Mu ikoraniro yagiranye na bamwe mu baturage b'i Kigali ku cyumweru, Perezida w'u Rwanda Paul Kagame yasabye kwitegura guhangana n'ibihano, ibyo yise "gufunga umukandara".

Ati: "... Biraza kutuvuna. Bimwe mu Giswayile bita 'kufunga mkanda' [gufunga umukandara]... Ni ukwitegura, ni nko kwitegura inzara kugira ngo ipatalo wambaye itagwa hasi kubera ko washonje."

"Mwebwe, twebwe, Abanyarwanda, twitegure 'kufunga mkanda'... Si ugufunga umukandara gusa ahubwo ni no guharanira uburenganzira bwacu.

"Rero ibi ngibi bari aho bavuza induru hirya [ngo] baratugira batya baragira batya, ibihano, ubu buracya twapfuye kubera ibihano">Soma ibijanye n'aho duhagaze ku mihora ijana ahandi