Dyn yn ei 60au wedi marw a nifer wedi'u hanafu mewn damwain trên

Mae dyn wedi marw yn dilyn gwrthdrawiad rhwng dau drên ger Llanbrynmair ym Mhowys, yn ôl Heddlu Trafnidiaeth.

Dywedodd yr heddlu mai dyn yn ei 60au sydd wedi marw, ac nad yw wedi cael ei adnabod yn swyddogol eto.

Dyw hi ddim yn ymddangos fod y dyn fu farw yn aelod o staff y rheilffordd.

Cafodd 15 o bobl eraill eu trin yn yr ysbyty am anafiadau - pedwar ohonynt am anafiadau difrifol.

Dywedodd yr Uwcharolygydd Andrew Morgan o'r Heddlu Trafnidiaeth ei bod yn "gynnar iawn" i ddweud beth oedd achos y farwolaeth, "ond ar hyn o bryd 'dyn ni ddim yn credu taw anafiadau o'r ddamwain wnaeth achosi i'r gŵr farw".

Mae'r Gangen Ymchwilio i Ddamweiniau Rheilffordd (RAIB) yn ymchwilio i achos y ddamwain, a dywedodd yr Heddlu Trafnidiaeth nad ydyn nhw wedi lansio ymchwiliad troseddol hyd yma.

Cafodd y gwasanaethau brys eu galw tua 19:29 nos Lun ar ôl adroddiadau o ddamwain cyflymder isel.

Cafodd 15 person arall eu cludo i'r ysbyty gydag anafiadau sydd ddim yn cael eu hystyried fel rhai sydd yn peryglu nac yn newid bywyd - rhai i Ysbyty Bronglais yn Aberystwyth ac eraill i Ysbyty Brenhinol Amwythig.

Ond dywedodd yr RAIB fod pedwar o'r rheiny wedi cael anafiadau difrifol.

Mewn datganiad nos Fawrth dywedodd yr RAIB fod eu hymchwiliadau cychwynnol yn awgrymu fod y ddamwain wedi digwydd ar gyflymder o 15mya.

Ychwanegon nhw fod ymchwiliadau o'r rheilffordd yn awgrymu fod lefel y gafael rhwng yr olwynion a'r trac yn reit isel, gan awgrymu fod y trên wedi llithro tra'n ceisio arafu.

Roedd un o'r trenau yn teithio o Amwythig i Aberystwyth, a'r llall o Fachynlleth i Amwythig.

Mae'r heddlu'n credu fod y trên i gyfeiriad y gorllewin wedi taro'r trên llonydd oedd yn mynd am y dwyrain.

Mae'r BBC yn deall fod y trên o Amwythig i Aberystwyth wedi mynd tua chilomedr heibio i'r man stopio cywir, ac mae ymchwiliad ar y gweill er mwyn ceisio sefydlu'r rheswm pam na lwyddodd i stopio.

Dywedodd ffynhonnell sy'n agos at yr ymchwiliad wrth y BBC: "Dydyn ni ddim yn gwybod eto pam na stopiodd".

Mewn datganiad ar y cyd, fe gadarnhaodd Network Rail a Trafnidiaeth Cymru bod dau drên wedi gwrthdaro ger Llanbrynmair ym Mhowys am 19:21 nos Lun.

Ychwanegon nhw y bydd y rheilffordd ar gau i'r dwyrain o Fachynlleth "tra bod timau arbenigol yn parhau â'r ymchwiliad", ac maen nhw'n cynghori teithwyr i osgoi'r ardal.

Mae'r A470 hefyd yn parhau ar gau i'r ddau gyfeiriad yn ardal Talerddig ac mae Heddlu Dyfed-Powys yn cynghori gyrwyr i osgoi'r ardal.

Dywedodd Cyngor Powys fod y digwyddiad wedi effeithio ar drafnidiaeth i'r ysgolion lleol.

Mewn datganiad, dywedodd y gwasanaeth ambiwlans eu bod wedi gyrru wyth ambiwlans brys i'r lleoliad.

Ychwanegon nhw fod y criwiau wedi eu cefnogi "gan ddau barafeddyg o Uned Ymateb Acíwt Uchel Cymru, un uwch barafeddyg, dau reolwr gweithredol, un Gwasanaeth Chwilio ac Achub ac un Tîm Ymateb mewn Ardaloedd Peryglus.

"Cyflwynwyd cymorth gofal critigol uwch gan y Gwasanaeth Adalw a Throsglwyddo Meddygol Brys mewn pedwar hofrennydd elusen Ambiwlans Awyr Cymru a dau gar."

Mae Asiantaeth Llywodraeth y DU sy'n ymchwilio i ddamweiniau rheilffyrdd (RAIB) wedi cadarnhau eu bod wedi anfon arolygwyr i safle'r ddamwain.

Roedd Bethan Evans, 23 o Dal-y-bont yng Ngheredigion, ar y trên oedd yn teithio o Amwythig i Aberystwyth.

Dywedodd bod ei bag wedi disgyn oddi ar y sedd, a bod y trên wedi dod i stop, ond doedd hi ddim wedi sylweddoli bod y trên wedi bod mewn damwain.

Mae hi'n credu efallai ei bod wedi cael ei tharo'n anymwybodol.

"Y peth ola' fi'n cofio, o'n i'n darllen llyfr. Dwi'n cofio droppio llyfr fi a theimlo'r brêcs ond oedd y trên yn dal i fynd yn gyflym," meddai.

"Ro'n i'n meddwl, beth bynnag oedd wedi digwydd, roedden ni angen stopio'n sydyn - falle bod y trên wedi torri lawr neu rhywbeth.

"Wedyn nes i ofyn i bobl eraill a oedden nhw fel 'nes di ddim teimlo mynd mewn i drên arall">