Ail gartrefi: Pwerau newydd i gynghorau?

Gallai cynghorau gael pwerau newydd i gyfyngu ar greu ail gartrefi a gosod llety gwyliau y flwyddyn nesaf.

Efallai y bydd angen caniatâd y cyngor lleol ar berchnogion tai i drosi eiddo o dan gynigion gan Lywodraeth Cymru.

Lansiodd gweinidogion ymgynghoriad ar newid deddfau cynllunio yn dilyn pryder ynghylch perchnogaeth ail gartrefi.

Bydd ffyrdd eraill o helpu pobl ar yr ysgol eiddo yn cael eu rhoi ar brawf mewn rhan o Wynedd, gan ddechrau ym mis Ionawr.

Mae Dwyfor, sy'n cynnwys Pen Llŷn a'r ardal i'r gorllewin o Borthmadog, wedi'i ddewis fel ardal brawf.

Bydd cyllid o £1m ar gael i brynu ac adnewyddu cartrefi gwag yn yr ardal, a bydd dau swyddog yn cael eu penodi i ymgynghori â phobl leol ar yr hyn y gellir ei wneud i helpu'r farchnad dai leol.

Canfu adroddiad i Lywodraeth Cymru y llynedd y gallai mwy na 10% o gartrefi yng Ngwynedd gael eu hystyried yn gartrefi gwyliau.

Bu pryder ers amser maith bod ail gartrefi yn prisio pobl allan o'r fro Gymraeg

Ond dywed swyddogion bod angen mwy o dystiolaeth arnyn nhw am y broblem a sut i ymateb.

Bydd yr ymgynghoriad ar newid rheolau cynllunio yn para tri mis. Fe allai newidiadau ddigwydd yr haf nesaf, meddai swyddogion.

Gallai olygu bod angen caniatâd cynllunio i drosi cartref i fod yn ail gartref neu'n llety gwyliau tymor byr mewn lleoedd lle mae cynghorau'n meddwl "eu bod yn achosi anawsterau sylweddol i gymunedau".

Dywedodd y Gweinidog Newid Hinsawdd, Julie James: "Rydyn ni am i bobl ifanc fod â gobaith realistig o brynu neu rentu cartrefi fforddiadwy yn y lleoedd maen nhw wedi'u tyfu er mwyn iddyn nhw allu byw a gweithio yn eu cymunedau lleol.

"Gall niferoedd uchel o ail gartrefi a llety gwyliau mewn un ardal fygwth y Gymraeg yn ei bro ac effeithio ar gynaliadwyedd rhai ardaloedd gwledig."

Ychwanegodd: "Mae'r rhain yn faterion cymhleth ac nid oes atebion cyflym."

Dywedodd Gweinidog y Gymraeg ac Addysg Jeremy Miles wrth raglen Dros Frecwast ei fod yn cydnabod bod pobl yn dymuno "gweld cynnydd ar frys," ond bod yn rhaid dilyn pob cam i sicrhau bod yna sail gadarn i unrhyw gamau gweithredu.

Mewn cytundeb a gyhoeddwyd ddydd Llun, addawodd Llafur a Phlaid Cymru "weithredu ar unwaith ac mewn ffordd radical i fynd i'r afael â chynnydd ail gartrefi".

Caeodd ymgynghoriad arall ar ddefnyddio'r system dreth i reoli'r farchnad mewn ail gartrefi yr wythnos diwethaf.

Mae Llywodraeth Cymru yn ystyried ymatebion cyn i weinidogion benderfynu beth i'w wneud.

Gallai arwain at drethi cyngor uwch ar ail gartrefi, neu gyfyngiadau newydd ar gofrestru cartrefi fel busnesau.

Mae Cyngor Gwynedd wedi croesawu'r cyhoeddiad gan Lywodraeth Cymru eu bod am gychwyn ar y broses i wneud newidiadau i reoliadau cynllunio, ymhlith cynigion eraill, i fynd i'r afael ag effaith ail gartrefi a chartrefi gwyliau.

Dywedodd Arweinydd Cyngor Gwynedd, y Cynghorydd Dyfrig Siencyn: "Mae hon yn foment arwyddocaol.

"Am y tro cyntaf, mae Llywodraeth Cymru wedi cydnabod bod ganddi rôl allweddol i'w chwarae i sicrhau y gall y genhedlaeth hon a chenedlaethau'r dyfodol barhau i fyw yn ein cymunedau arfordirol a gwledig fel mater o gyfiawnder cymdeithasol. mater o gyfiawnder cymdeithasol.

"Yn benodol, rydym yn rhoi croeso cynnes i'r cadarnhad fod Llywodraeth Cymru yn cychwyn ar y camau angenrheidiol i ddiwygio'r rheoliadau cynllunio ar yr egwyddor y bydd angen hawl cynllunio yn y dyfodol ar unrhyw un sy'n ceisio newid defnydd annedd o gartref cynradd i ail gartref neu lety gwyliau tymor byr."

Wrth siarad ar raglen Post Prynhawn, fe wrthododd Mr Siencyn awgrym bod perygl i'r cynllun niweidio economi ardaloedd yng Nghymru sy'n dibynnu ar dwristiaeth.

"Nid problem twristiaeth ydi hwn ond problem cyfiawnder cymdeithasol," meddai. "Hynny ydi, ydi o'n deg bod pobol yn ca'l berchen ar ail dŷ tra dydy ein pobol ni ddim yn gallu ca'l un tŷ">